Umorzenie długu to procedura, która może być kluczowa dla osób borykających się z problemami finansowymi. Prośba o umorzenie długu może dotyczyć różnych rodzajów zobowiązań, takich jak długi alimentacyjne u komornika, chwilówki, czy długi w firmach windykacyjnych. Czy jednak warto pisać prośbę o umorzenie długu do wierzyciela?

Czym jest umorzenie długu?

Umorzenie długu to formalne zwolnienie dłużnika z obowiązku spłaty całości lub części zadłużenia. Konstrukcja umorzenia długu jest wskazana w art. 508 k.c., gdzie ustawodawca przewidział, że „zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.”.

Oczywiście wierzyciel sam z siebie nie umorzy żadnego długu. Nie leży to w jego interesie. Są jednak szczególne przypadki, w których – na wniosek dłużnika – wierzyciel umorzy zobowiązanie. Są to jednak sytuacje bardzo rzadkie, a raczej żaden wierzyciel nie zwolni dłużnika z obowiązku spłaty całego zadłużenia, a umorzenie długu dotyczy jedynie części zobowiązania. W lepszej sytuacji są dłużnicy, których dług przejęły fundusze sekularyzacyjne, takie jak Ultimo, czy Prokura. Dobrze uzasadniona prośba o umorzenie długu może znacząco poprawić sytuację dłużnika. Zdarzają się przypadki, kiedy nowy wierzyciel umarza nawet 60-70% zadłużenia, przy jednorazowej spłacie pozostałej części długu!

Umorzenie długu a przeterminowanie długu

Ważne jest, aby odróżnić umorzenie długu od jego przeterminowania. Używamy tutaj skrótu myślowego, bowiem to nie dług staje się przeterminowany, ale roszczenie o zwrot tego długu. Potocznie jednak mówimy, że dług się przedawnia. Przeterminowanie długu oznacza, że dług stał się przedawniony i wierzyciel nie może już skutecznie dochodzić jego spłaty na drodze sądowej.  Zakaz dochodzenia takiego roszczenia jest opisany w 117 § 2(1) k.c.:

„Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.”

Jednak przedawnienie długu nie oznacza automatycznego umorzenia długu. Przedawniony dług nadal istnieje. Wierzyciel nie ma po prostu możliwości, aby doprowadzić do jego przymusowej spłaty na przykład poprzez egzekucję komorniczą. Dłużnik jednakże może spełnić roszczenie dobrowolnie.

Umorzenie natomiast oznacza, że dług przestaje istnieć.  Zwolnienie z długu to umowa zawarta pomiędzy zainteresowanymi stronami. Dłużnik zawsze musi potwierdzić na piśmie, że wola wierzyciela o umorzeniu zobowiązania jest przez niego zaakceptowana.

Przeterminowany dług – jak sprawdzić, czy musimy płacić?

Przedawnienie długu to nie umorzenie długu. Po ilu latach przedawniają się długi? Co do zasady długi konsumenckie przedawniają się w terminie 3 lat – ze skutkiem na koniec roku.  Inne terminy przedawnienia dotyczącą zadłużenia stwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu. Po zmianie przepisów termin przedawnienia takich zadłużeń wynosi 6 lat. Kwestia zbadania, czy dług jest przedawniony, jest niekiedy skomplikowana. Należy sprawdzić, czy po drodze nie odbyły się egzekucje komornicze, które przerywają bieg terminu przedawnienia. Najlepiej więc, w przypadku, gdy dłużnik ma jakiekolwiek wątpliwości co do tego, czy jego dług jest przedawniony, skonsultować tę kwestię z prawnikiem. Napisz do nas – rozwiejemy Twoje wątpliwości i sprawdzimy, czy Twój dług jest przedawniony.

Jeśli dług jest przeterminowany, wierzyciel nie ma prawa do jego egzekucji, ale wciąż może próbować odzyskać należność na drodze polubownej.

Umorzenie długu bankowego

Umorzenie długu bankowego jest możliwe, ale zależy od polityki konkretnej instytucji finansowej. Banki mogą umorzyć dług w całości lub w części, jeśli dłużnik wykaże, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Proces ten często wymaga negocjacji i przedstawienia odpowiednich dokumentów, takich jak zaświadczenie o dochodach czy dokumenty potwierdzające trudności finansowe.

Umorzenie długu pozabankowego

Umorzenie długu w firmach pozabankowych, czy też  w firmach windykacyjnych, jest również możliwe. Firmy te mogą być bardziej elastyczne niż banki i chętniej negocjować warunki umorzenia. Prośba o umorzenie długu powinna być skierowana bezpośrednio do firmy windykacyjnej i poparta odpowiednimi dowodami na trudną sytuację finansową.

Czy możliwe jest umorzenie długu chwilówki? Na pewno taka opcja pojawi się po cesji zobowiązania. Umorzenie długu w firmie windykacyjnej, która zakupiła roszczenie o zwrot długu, nie jest oczywiście korzystne dla nowego wierzyciela, który chce zarobić jak najwięcej na przeprowadzonej transakcji, niemniej niekiedy może być bardziej opłacalne, niż ryzyko przegranej w sądzie (na przykład w przypadku, gdy fundusz nabył prawo do zwrotu na jego rzecz wysokich kosztów pożyczki). Nowy wierzyciel nabył prawa do wierzytelności po cenie znacząco niższej, niż jej nominalna wysokość. To otwiera pole do negocjacji i umorzenia części zadłużenia.

Należy jednak pamiętać, że każda prośba o umorzenie długu oznacza automatyczne uznanie tego zadłużenia. Prawie na pewno – jeśli wniosek nie jest kierowany do wierzyciela wtórnego, takiego jak fundusz sekularyzacyjny – wniosek o umorzenie nie zostanie zaakceptowany. Dłużnik najprawdopodobniej otrzyma od banku, czy też firmy pozabankowej, nowy harmonogram spłat. Wierzyciel nie umorzy zadłużenia, a po prostu zmodyfikuje płatności tak, aby dłużnik mógł je realizować. Niemniej w przypadku, gdy sytuacja się pogorszy, a nowe warunki spłaty będą naruszone, wierzyciel najprawdopodobniej złoży pozew do sądu i wskaże, że dłużnik uznał zadłużenie.

Umorzenie długu po śmierci – jak to wygląda?

Dług po śmierci dłużnika nie znika automatycznie. Spadkobiercy mogą odziedziczyć nie tylko majątek, ale również zobowiązania zmarłego. Istnieje jednak możliwość odrzucenia spadku, co wiąże się z rezygnacją z dziedziczenia zarówno majątku, jak i długów. Jeśli spadkobiercy zdecydują się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, będą odpowiadać za długi tylko do wysokości odziedziczonego majątku.

Dług alimentacyjny – czy możliwe jest umorzenie go?

Dług alimentacyjny powstaje, gdy osoba zobowiązania do płacenia alimentów nie płaci tych alimentów dziecku. W takim przypadku dziecko otrzymuje comiesięczne alimenty z Funduszu Alimentacyjnego. Oczywiście nie powoduje to automatycznie, że osoba, która nie płaci alimentów, zostaje zwolniona z obowiązku zapłaty zaległych alimentów. W takim przypadku dług alimentacyjny powinien być spłacony do  Funduszu Alimentacyjnego.

Umorzenie długu alimentacyjnego u komornika jest możliwe, ale wymaga spełnienia ściśle określonych warunków. Podmiotem, który wnosi o umorzenie długu alimentacyjnego jest wierzyciel – dziecko, które osiągnęło wiek pełnoletności, lub opiekun dziecka, które jest niepełnoletnie.  Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przewiduje również, że na prośbę dłużnika alimentacyjnego niekiedy możliwe jest umorzenie długów. Niemniej takie umorzenie musi być odpowiednie uargumentowane trudną sytuacją materialną dłużnika.

Jakie dokumenty są potrzebne do umorzenia długu?

Aby złożyć prośbę o umorzenie długu, należy przygotować następujące dokumenty:

• pismo z prośbą o umorzenie długu, zawierające uzasadnienie – to dokument, w którym dłużnik szczegółowo opisuje swoją sytuację finansową i życiową, wyjaśniając, dlaczego nie jest w stanie spłacić długu. Pismo powinno zawierać informacje o dochodach, wydatkach, liczbie osób na utrzymaniu oraz wszelkie inne okoliczności wpływające na trudną sytuację finansową. Ważne jest, aby uzasadnienie było szczegółowe i poparte odpowiednimi dowodami.
• zaświadczenia o dochodach – dokumenty potwierdzające aktualne dochody dłużnika, takie jak zaświadczenia o wynagrodzeniu, decyzje o przyznaniu zasiłków, emerytur lub rent. W przypadku braku dochodów należy przedstawić stosowne zaświadczenie o wpisie do rejestru bezrobotnych.
• dokumenty potwierdzające trudną sytuację finansową – mogą to być zaświadczenia o bezrobociu, orzeczenia o niepełnosprawności, zaświadczenia lekarskie potwierdzające stan zdrowia, a także dokumenty potwierdzające inne wydatki związane z leczeniem czy opieką nad innymi osobami. Im więcej dokumentów potwierdzających trudną sytuację życiową, tym większe szanse na pozytywne rozpatrzenie prośby.
• inne dokumenty wymagane przez wierzyciela – w zależności od indywidualnych wymagań wierzyciela lub sądu mogą być potrzebne dodatkowe dokumenty, takie jak historia kredytowa, wyciągi bankowe, umowy kredytowe, faktury czy inne dowody potwierdzające zobowiązania finansowe i wydatki

Upadłość konsumencka a umorzenie długu

Upadłość konsumencka to proces, który może prowadzić do umorzenia części lub całości długów osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Aby ogłosić upadłość konsumencką, należy złożyć wniosek do sądu i przedstawić dowody na trwałą niewypłacalność. Sąd może zdecydować o umorzeniu długów po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego.

Upadłość konsumenta nie może być jednak utożsamiana z umorzeniem długów. Po ogłoszeniu upadłości majątek dłużnika zostaje przejęty przez syndyka, który spienięża wszystkie dobra (ruchomości i nieruchomości). Wierzyciele, którzy zgłosili się do postępowania upadłościowego, są  spłacani według ustalonej kolejności. Umorzenie pozostałych długów następuje dopiero po zakończeniu tego procesu, gdy syndyk nie jest w stanie spłacić wszystkich zobowiązań z majątku dłużnika.

W ramach postępowania upadłościowego sąd może ustalić plan spłaty, który określa, jakie kwoty dłużnik będzie zobowiązany wpłacać w przyszłości. Plan ten uwzględnia możliwości zarobkowe dłużnika oraz jego podstawowe potrzeby życiowe. Umorzenie pozostałych długów jest możliwe tylko wtedy, gdy dłużnik sumiennie realizuje ustalony plan spłaty przez określony czas, zazwyczaj kilka lat.

Podatki a umorzenie długu

W Polsce umorzenie długu może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Umorzony dług jest traktowany jako przychód, który podlega opodatkowaniu. Dłużnik otrzymuje od wierzyciela PIT-11, na podstawie którego musi wykazać umorzoną kwotę jako dochód w rocznym zeznaniu podatkowym. Obowiązkiem opodatkowania nie są objęte przedawnione długi. Wszystko zatem rozbija się o to, jak w umowie o zwolnienie długów zawartej pomiędzy dłużnikiem, a wierzycielem, są określone umarzane zaległości.

Co jeśli dług nie zostanie umorzony?

Jeśli dług nie zostanie umorzony, dłużnik powinien rozważyć inne, bardziej realne opcje. Proponujemy ułożenie Planu Spłaty – nasi specjaliści pomagają dłużnikom ustalić realistyczny plan spłaty, który jest dostosowany do możliwości finansowych dłużnika. Szczegółowe informacje o tworzeniu planu spłaty można znaleźć na stronie Plan Spłaty. Ważne jest, aby nie zwlekać, ponieważ nieuregulowane długi mogą prowadzić do interwencji komornika. Im szybciej podejmiesz działania, tym lepiej. Skontaktuj się z nami, aby skutecznie zarządzać swoimi zobowiązaniami i uniknąć dalszych problemów finansowych.