Czym jest wierzytelność?

Choć Kodeks cywilny nie dostarcza bezpośredniej definicji wierzytelności, to jest to temat intensywnie rozważany przez doktrynę. Powszechnie zaakceptowane jest stanowisko, iż wierzytelność to prawo, które posiada podmiot względem drugiego podmiotu.  Wierzytelność można rozumieć jako uprawnienie wierzyciela do zaspokojenia określonego interesu poprzez odpowiednie działanie dłużnika.

Przedmiotem cesji mogą być prawa do obsługi umowy pożyczki

Nie ma znaczenia, czy wierzytelność jest wymagalna, czy też nie – przedmiotem umowy przejścia wierzytelności może być bowiem wierzytelność przyszła, czyli taka, która powstanie w określonej dacie. Pożyczkodawca może na przykład przenieść na fundusz obsługę i prawa wynikające z zawartej umowy pożyczki. Do takiej cesji wierzytelności dochodzi niekiedy przed płatnością pierwszej raty. Nie znaczy to, że dłużnik popadł w zwłokę w płatnościach rat. Zmienia się tylko podmiot, któremu należy świadczyć raty pożyczkowe.

Osoba, która przejmuje niewymagalną wierzytelność, ma możliwość wykorzystania swojego prawa do żądania zwrotu wierzytelności tylko po upływie terminu, w którym staje się ona wymagalna. Fundusz, który nabywa prawa do Twojej umowy pożyczki, może więc wezwać Cię do zapłaty raty po terminie jej spłaty, który wynika z dołączonego do umowy harmonogramu. Wierzytelność, która uległa przedawnieniu, również może być przedmiotem transferu. Rodzi to oczywiście konsekwencje natury prawnej, gdyż przedawnienie wierzytelności skutkuje tym, że wierzyciel nie będzie mógł jej egzekwować na drodze przymusu państwowego.

Jak skutecznie przenieść wierzytelność?

Do skutecznego przeniesienia wierzytelności niezbędne jest jej precyzyjne określenie i wyróżnienie. Wierzytelność zazwyczaj nie jest opisana w samej umowie cesji, ale w załączniku do umowy, który przyjmuje formę tabelarycznego załącznika.  Znaczenie ma tutaj dokładna charakterystyka zobowiązania, które wiąże się ze zbywaną wierzytelnością. Kluczowe jest tu zidentyfikowanie stron, zarysowanie natury świadczenia oraz jego specyfiki. Interpretacja Sądu Najwyższego zawarta w wyroku z dnia 5 listopada 1999 r., sygn. akt III CKN 423/98 (OSNC 2000/5, poz. 92), sugeruje, że przeniesienie wierzytelności jest ważne nawet jeśli jej dokładna natura nie jest jasno określona w umowie przelewu, pod warunkiem, że możliwe jest jej zdefiniowanie na podstawie kontekstu zobowiązania, z którego wynika. Wszystkie te składowe muszą być jasno sformułowane lub możliwe do określenia w chwili podpisania umowy przenoszącej wierzytelność. Przed faktycznym przeniesieniem wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy, należy również dokładnie scharakteryzować wszelkie pozostałe elementy zobowiązania, które obejmuje zbywana wierzytelność.

Czym jest cesja wierzytelności?

Cesja, inaczej przelew wierzytelności, jest procesem, w którym prawo do wierzytelności jest transferowane z majątku obecnego wierzyciela do majątku innej osoby. Transfer ten jest wynikiem umowy zawartej między osobą przekazującą wierzytelność (cedentem) a jej odbiorcą (cesjonariuszem). Zgodnie z artykułem 509 § 1 kodeksu cywilnego, przeniesienie wierzytelności z majątku cedenta do majątku cesjonariusza następuje poprzez dokonanie przez cedenta rozporządzenia wierzytelnością, która jest własnością cedenta.

Czy umowa cesji wierzytelności musi być zawarta na piśmie?

Zgodnie z kodeksem cywilnym, umowa umożliwiająca transfer wierzytelności nie musi mieć specyficznej formy, aby była ważna. Przeniesienie wierzytelności, czyli cesja, może być skutecznie przeprowadzone nawet werbalnie lub poprzez domniemanie (per facta concludentia). Prawodawca uważa jednak, że w niektórych sytuacjach strony powinny być zobowiązane do spisania umowy w formie pisemnej, mając na celu przede wszystkim ułatwienie harmonijnego zarządzania relacjami pomiędzy cedentem, cesjonariuszem i dłużnikiem. W związku z tym, artykuł 511 kodeksu cywilnego mówi, że jeśli wierzytelność jest potwierdzona na piśmie, umowa przenosząca tę wierzytelność również powinna być potwierdzona na piśmie. Brak pisemnej formy nie unieważnia umowy, ale może ograniczyć możliwość dowodzenia w potencjalnym procesie cywilnym związanym ze sporem dotyczącym umowy przeniesienia (art. 74 § 1 kodeksu cywilnego). Forma pisemna określona w artykule 511 kodeksu cywilnego ma więc charakter dowodowy.

Artykuł 509 § 2 kodeksu cywilnego jest kluczowy, ponieważ stwierdza, że kiedy wierzytelność jest przenoszona na inną osobę poprzez proces cesji, wszelkie związane z nią prawa, takie jak roszczenia o odsetki zaległe, przechodzą na nabywcę wierzytelności. Oznacza to, że nowy nabywca w momencie zawarcia umowy o cesji przejmuje wszystkie prawa pierwotnego wierzyciela.

Czy do cesji wymagana jest zgoda dłużnika?

Ponieważ transfer wierzytelności jest realizowany na podstawie umowy między cedentem a cesjonariuszem i, zasadniczo, nie wymaga zgody dłużnika, strony mają pewną swobodę w kształtowaniu swoich relacji.

Cesja wierzytelności – komu dłużnik musi spłacić dług?

Jeśli chodzi o relację między cedentem a dłużnikiem, prawidłowo zawarta umowa przenosząca wierzytelność (zgodnie z art. 510 § 1 i 2 kodeksu cywilnego) skutkuje tym, że od momentu transferu, cedent przestaje być wierzycielem. Zamiast tego, jedynym podmiotem uprawnionym do odbioru zobowiązania od dłużnika staje się nowy wierzyciel, czyli cesjonariusz.

Dłużnik ma zdolność do spełnienia swojego zobowiązania wobec nowego wierzyciela tylko wtedy, gdy jest świadomy zarówno faktu transferu, jak i tożsamości nowego posiadacza wierzytelności. Często między wykonaniem transferu a momentem, kiedy dłużnik o nim dowiaduje się, upływa określony czas, podczas którego dłużnik, nieświadomy zmiany, może zaspokoić swoje zobowiązanie wobec poprzedniego wierzyciela, a więc osoby, która nie jest już uprawniona do odbioru. Zatem pojawia się konieczność zabezpieczenia dłużnika, który, nieświadomy cesji, realizuje swoje zobowiązanie lub podejmuje inną działalność prawną w związku ze zobowiązaniem, które zostało przeniesione. Spokojnie – jeśli spełnisz roszczenie do rąk pierwotnego wierzyciela, to ten będzie miał obowiązek powiadomienia cesjonariusza o Twojej wpłacie.

W kontekście stosunku między dłużnikiem zobowiązania, które zostało przeniesione, a nowym wierzycielem, proces cesji powoduje wymianę podmiotu, której dłużnik jest zobowiązany spełnić zobowiązanie. Z momentem dokonania przeniesienia, nowy nabywca wierzytelności nabywa status wierzyciela w kontekście danego zobowiązania, podczas gdy dłużnik nie jest już zobowiązany do spełnienia zobowiązania wobec poprzedniego wierzyciela (cedenta), lecz ma teraz obowiązek spełnienia go wobec nowego wierzyciela (cesjonariusza).

Czy cesja zobowiązania jest korzystna dla dłużnika?

Cesja zobowiązań, ma dla dłużnika różne zalety i wady, a jej konsekwencje mogą różnić się w zależności od konkretnych okoliczności. W kontekście dłużnika, cesja może przynieść potencjalne korzyści.  Na nowy wierzyciel może zaoferować lepsze warunki spłaty, na przykład niższe oprocentowanie, dłuższy termin spłaty lub lepsze warunki umowy. Dłużnik ma prawo korzystać z tych samych zarzutów wobec nowego wierzyciela, co wobec poprzedniego, co zapewnia mu pewną ochronę prawną.

Pamiętaj również, że cesja zobowiązania to doskonały moment na to, aby przyjrzeć się Twojej umowie i wysokości Twojego długu. Być może na rzecz nowego wierzyciela przeniesione będzie również roszczenie o zwrot ogromnej prowizji, czy tez niczym nieuzasadnionych kosztów pożyczki. W takim przypadku sugerujemy, aby dokonać pełnej analizy sytuacji i dopiero wtedy ocenić, czy warto podpisać z nowym wierzycielem ugodę, czy jednak lepiej pójść w spór sądowy.