Nowa ustawa antylichwiarska – jakie przyniesie zmiany?

Dzisiaj, tj. od 18 maja 2023 roku, wchodzą w życie nowe przepisy normujące rynek kredytów konsumenckich. Maja one na celu przeciwdziałanie nieprawidłowościom występującym w procesie udzielania między innymi szybkich pożyczek, tak zwanych chwilówek.

Nowe przepisy to większa ochrona konsumentów

Nowa ustawa antylichwiarska weszła w życie już w połowie grudnia 2022 roku, natomiast od 18 maja 2023 roku obowiązywać będą dalsze zmiany, między innymi w zakresie ustawowego obowiązku zbadania zdolności kredytowej konsumenta przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki. Nowa ustawa przewiduje surowe konsekwencje dla przedsiębiorcy, którzy naruszą zakaz udzielania kredytów osobom nieposiadającym zdolności kredytowej.

Obowiązek zbadania zdolności kredytowej konsumenta

W znowelizowanej ustawie, w art. 9a, ustawodawca przewidział nakaz zbadania zdolności kredytowej konsumenta. Dotychczasowo kredytobiorca również taką zdolność musiał zbadać, niemniej nie miało to wpływu na ważność zawartej z konsumentem umowy pożyczki, czy też kredytu bankowego. W chwili obecnej, instytucja pożyczkowa będzie zobligowana do sprawdzenia, czy potencjalny klient posiada zdolność do zawarcia niekiedy bardzo drogiej pożyczki. Ustawa nie przewiduje sposobu, w jakim przedsiębiorca miałby korzystać z wewnętrznych baz danych, które umożliwią weryfikację zdolności kredytowej konsumenta (pożyczkodawcy opierają się m. in. na systemie wymiany informacji Credit Check czy tez na historii spłacalności danego klienta), niemniej każdorazowo zbadania zdolności kredytowej będzie musiało być oparte o złożenie zapytania do zewnętrznych baz danych, tak jak Biuro Informacji Kredytowej. Dotychczas nie wszyscy pożyczkodawcy korzystali z BIK, dlatego analizując swój raport z tej bazy danych niekiedy nie znajduje się wszystkich aktywnych zobowiązań, co zmieni się po 18 maja 2023 roku.

W przypadku, gdy w zewnętrznych bazach informacji nie będzie jakichkolwiek danych na temat wnioskującego o pożyczkę, tak dopiero wtedy pożyczkodawca będzie mógł odebrać od klienta oświadczenie o dochodach i o wydatkach swojego gospodarstwa domowego, wraz ze stosownym dokumentem, który udowodni złożone oświadczenie – a takim będzie na przykład zaświadczenie o pracodawcy o wysokości zarobków.

Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego

Nakaz dotyczący obligatoryjnego zbadania zdolności kredytowej konsumenta to niejedyny instrument, który ma chronić konsumentów rynku kredytów konsumenckim.  Nowa ustawa antylichwiarska podwyższyła poziom wymaganego kapitału dla spółki, która chciałaby się trudnić udzielaniem pożyczek, obniżono również limit kosztów pozaodsetkowych, czy też objęto instytucje pożyczkowe nadzorem ze strony KNF.

Nadzór ze strony Komisji Nadzoru Finansowego dotyczyć będzie działalności instytucji pożyczkowych. Te będą musiały składać do organu nadzoru sprawozdania ze swojej działalności. Organ nadzorujący pożyczkodawców będzie mógł wydawać w stosunku do nich zalecenia, które przedsiębiorca zobligowany będzie wdrożyć do funkcjonowania swojej firmy. Co więcej, pożyczkodawca, który nie będzie działał zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim, narażony będzie na administracyjną karę pieniężną w wysokości aż do 15 milionów złotych.

Pętla kredytowa – jak ją przerwać?

Oczywiście nie jest tak, że przed wprowadzeniem nowych przepisów pożyczkodawcy mogli udzielać kredytów konsumenckich w sposób całkowicie dowolny.  Kredytodawcy często jednak udzielali pożyczek – w tym w szczególności chwilowek online – osobom nadmiernie zadłużonym, które nie posiadały zdolności do finansowania na normalnych zasadach przez bank. Pojawia się pytanie, czy racjonalny przedsiębiorca udzieliłby osobie, która zarabia 3000 zł, pożyczki w wysokości 5000 zł z okresem płatności 30 dni? Oczywiście, że nie. Niestety, ale w tym pozornym braku racjonalności jest ukryty plan. Pożyczkodawca chce zrobić wszystko, aby wykorzystać klienta jak tylko się da. Dlatego też osoby, które chcą zawrzeć pierwszą umowę chwilówki kuszone są kolorowymi banerami, na których uśmiechnięte rodziny wydają pożyczone pieniądze. Pierwsza pożyczka jest zazwyczaj początkiem korowodu następnych. Już tego samego dnia, po spłacie pierwszego zobowiązania, pojawia się oferta kolejnej – nieco wyższej pożyczki, aż do momentu, gdy nie da się spłacić takiej pożyczki z własnych środków. Wtedy też klient poszukuje innego źródła finansowania – zazwyczaj w podobnej firmie chwilówkówej – aby spłacić zobowiązanie w innej firmie. Kolorowe banery zamieniają się na telefony od świtu do zmierzchu i maile, w którym klient zamienia się w oszusta finansowego, który nie przestrzega zawartych umów. Kilkanaście umów, które następują jedna po drugiej, to perspektywa zysku idąca w tysiące procent.  A na sam koniec pozostaje wisienka na torcie – czyli ostatnia, niespłacona pożyczka, złożony pozew i prawomocny nakaz zapłaty i kolejny zysk – tym razem z tytułu kosztów procesu oraz dalszych odsetek za opóźnienie.

Daj sobie pomóc – skontaktuj się z nami

Czas, w którym powiedziałeś stop i nie zdecydowałeś się na zawarcie kolejnej umowy pożyczki – chwilówki, to także czas na to, aby uporządkować Twoje finanse i przerwać kredytową pętlę. Skontaktuj się z nami, a sprawdzimy, które z Twoich umów zostały zawarte z naruszeniem przepisów dotyczących zbadania Twojej zdolności kredytowej. Pamiętaj, że walka z wierzycielem w sądzie można w konsekwencji sprawić, że Twoje ogromne długi zmniejszą się do akceptowalnego poziomu!