Windykacja długów a prawa dłużnika
Windykacja długów to proces odzyskiwania zaległych płatności od dłużników. Windykatorzy, zarówno wewnętrzni, jak i zewnętrzni, odgrywają kluczową rolę w tym procesie. Ważne jest jednak, aby pamiętać, że prawa dłużnika są chronione prawem, a windykatorzy muszą respektować te prawa podczas procesu odzyskiwania długów.
Zastraszanie dłużnika
Podejmowanie prób zastraszenia dłużnika w celu wymuszenia spłaty długu jest sprzeczne z przepisami prawnymi. Chociaż niektórzy wierzyciele mogą myśleć, że agresja i przemoc to efektywne narzędzia współczesnej windykacji, nie ma potrzeby zastraszać dłużnika, aby odzyskać należności. Jednostka biznesowa, która korzysta z metod opartych na sile, niezależnie od tego, czy to sam wierzyciel, czy firma windykacyjna, może narazić się na poważne problemy prawne, gdyż takie działania są uznawane za nielegalne.
Przemoc lub groźba
Kodeks karny przewiduje karę pozbawienia wolności dla tych, którzy starają się wymusić spłatę długu za pomocą przemocy lub groźby. Groźba nie musi być wyrażona słowami – wystarczające jest zachowanie, które budzi strach u odbiorcy. Jest to nielegalne i dotyczy wszelkiego rodzaju gróźb, zniewag czy upokorzeń skierowanych w stronę dłużnika. Również szantaż, taki jak: „Jeżeli nie spłacisz swojego długu, pojawię się niedługo u pani i nasza rozmowa nabierze innego charakteru„, jest niedopuszczalny. Windykator ma jednak prawo poinformować dłużnika o przewidywanych działaniach wierzyciela w celu odzyskania długu.
Naruszenie miru domowego
Naruszenie prywatności poprzez wtargnięcie na teren prywatny bez uprzedniego pozwolenia, a zwłaszcza działania takie jak przemoc fizyczna wobec właściciela – dłużnika, zniszczenie drzwi czy odmowa opuszczenia mieszkania mimo wyraźnej prośby dłużnika, jest przestępstwem. Ktoś, kto stosuje takie praktyki, może zostać ukarany grzywną, ograniczeniem wolności lub nawet pozbawieniem wolności do roku. Wejście do czyjegoś domu czy na posesję bez wyraźnej zgody właściciela jest niedozwolone.
Stosowanie przemocy wobec dłużnika
Stosowanie przemocy wobec dłużnika jest również zakazane przez Kodeks karny. Nawet takie działania jak szarpanie czy popychanie dłużnika są traktowane jako przestępstwo. Jeszcze poważniejszym jest próba wymuszenia spłaty długu poprzez groźby skierowane w stronę najbliższych dłużnika, takie jak groźba pozbawienia ich życia, czy straszenie dłużnika, że jeżeli nie ureguluje swojego zobowiązania, to zniszczeniu ulegnie jego majątek (na przykład samochód, czy też jego dom).
Pomówienie
Znieważanie lub pomówienie dłużnika to szczególne typy czynów, które są zakazane przez prawo, jak określono w art. 212 i art. 216 Kodeksu karnego. Przepisy te mają na celu ochronę praw osobistych, które są zgodne z postanowieniami Konstytucji RP, podkreślającymi niezbywalną i niezbywalną godność człowieka jako podstawę wolności i praw obywatelskich. Władze publiczne są zobowiązane do szanowania i ochrony tej godności, jak podkreśla artykuł 61 Konstytucji RP. Artykuł 47 Konstytucji RP mówi, że każda osoba ma prawo do ochrony prawnej swojego życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia, jak również do podejmowania decyzji dotyczących swojego życia osobistego.
To oznacza, że wierzyciel nie ma prawa pomawiać dłużnika – na przykład, ogłaszając publicznie, że jest on złodziejem. Takie działanie może spowodować utratę szacunku dla dłużnika w społeczeństwie, a nawet utratę zaufania niezbędnego do pełnienia pewnej roli, zawodu lub działalności, co może w rezultacie prowadzić do utraty pracy, jeżeli jej charakter wymaga nienagannej reputacji.
Zniewaga
Zniewaga jest zdefiniowana jako obrażanie kogoś poprzez słowa lub czyny. Przykłady to wulgarne słowa lub gesty obraźliwe dla dłużnika. Zniewaga to, mówiąc inaczej, poważne obelgi. Podczas rozmowy z dłużnikiem, wierzyciel może łatwo stracić panowanie nad emocjami. Przykładowo, pokazanie obraźliwego gestu, takiego jak podniesienie środkowego palca, lub jakakolwiek inna akcja, która jest powszechnie uważana za obraźliwą, jest również uznawana za zniewagę dłużnika.
Naruszenie zbiorowych interesów konsumentów
Należy również zaznaczyć, że wierzyciele mogą łamać zbiorowe prawa konsumentów podczas procesu windykacji. W Polsce, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ma za zadanie chronić zbiorowe interesy konsumentów, zabezpieczając ich przed nieuczciwymi działaniami ze strony przedsiębiorców. Praktyką, która narusza zbiorowe interesy konsumentów, jest każde działanie przedsiębiorcy, które jest sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami i narusza te interesy, w szczególności: łamanie obowiązku dostarczania konsumentom rzetelnych, prawdziwych i kompletnych informacji oraz stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych.
Masz problem z windykatorem? Napisz do nas
Jeśli masz problemy z windykatorem i czujesz, że Twoje prawa zostały naruszone lub masz wątpliwości co do przeprowadzanych działań, zachęcamy Cię do skontaktowania się z nami!
Literatura: M. Bekas, 8.3. Odpowiedzialność dłużnika i wierzyciela za łamanie prawa na etapie windykacji [w:] Windykacja. Praktyczny poradnik dla wierzycieli, Warszawa 2021.
[…] windykacja terenowa jest legalna, pod warunkiem, że windykator terenowy działa zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Pracownik firmy windykacyjnej lub samozatrudniony windykator terenowy musi respektować prawa […]
[…] Na koniec dodamy tylko jedno – jeśli kiedykolwiek poczujesz się zagrożony czy przestraszony działaniem windykacji, skonsultuj swoją sytuację z nami. Sprawdź tez nasze wcześniejsze wpisy na blogu, gdzie opisaliśmy, jak działa windykacja terenowa, czy też jakie co tak naprawdę może windykator. […]