Doręczenie nakazu zapłaty przez komornika w świetle nowelizacji przepisów

Od nowelizacji przepisów postępowania cywilnego, które zaczęły obowiązywać od listopada 2019 roku, komornikom przyznano możliwość doręczania pism procesowych stronie pozwanej – oczywiście nie w każdym możliwym przypadku, a w ściśle określonych sytuacjach. Jeśli otrzymasz w swojej skrzynce pocztowej zawiadomienie o odebraniu pisma z kancelarii komornika – nie musi to oznaczać, że wszczęto wobec Ciebie egzekucję komorniczą. Być może komornik robi za „listonosza” i doręczane jest Ci pierwsze pismo  w sprawie. Sprawdź, kiedy możliwe jest doręczenie nakazu zapłaty przez komornika i jak funkcjonuje to w rzeczywistości.

Co się stanie, jeśli nie odbiorę przesyłki z nakazem zapłaty?

Zgodnie z art. 1391 k.p.c., jeśli pozwany nie odbierze pozwu z nakazem zapłaty (lub zobowiązaniem do złożenia odpowiedzi na pozew), mimo dwukrotnej próby doręczenia zgodnie z art. 139 § 1 k.p.c., sędzia w stosownym zarządzeniu informuje powoda o sytuacji, przekazuje mu kopię pisma przeznaczonego dla pozwanego i nakazuje jego doręczenie pozwanemu za pośrednictwem komornika. Powód, pod rygorem odpowiedzialności karnej, nie może przekazać koperty komukolwiek innemu, jak komornikowi, ani jej otwierać.

Dwa miesiące na ustalenie adresu pozwanego

W ciągu dwóch miesięcy od dnia otrzymania wezwania z sądu, powód musi złożyć w aktach sprawy potwierdzenie dostarczenia pisma pozwanemu przez komornika lub zwrócić pismo, wskazując prawidłowy adres pozwanego lub dowód, że pozwany mieszka pod adresem wskazanym w pozwie. Jeśli w przeciągu dwóch miesięcy powód nie wykona powyższych obowiązków, to sąd zawiesi postępowanie.

Jakie pisma doręcza komornik sądowy?

Doręczanie pism przez komornika sądowego ma miejsce jedynie w przypadku dostarczenia pozwanemu pierwszego pisma procesowego – takim będzie albo nakaz zapłaty wraz z pozwem, lub sam pozew. Zatem, wspomniana zasada doręczania pism przez komornika sądowego nie obejmuje dalszych dokumentów składanych w trakcie postępowania. Komornik sadowy nie doręczy również pisma, które zostało skierowane bezpośrednio przez sąd do strony procesu, a jedynie pismo, które inicjuje proces sądowy i które zostało złożone przez powoda.  Dalsze przepisy mówią także o możliwości doręczenia innych pism, jak nakaz, czy pozew, niemniej dla potrzeb jasności niniejszego wpisu chcielibyśmy skupić się jedynie na takich pismach procesowych, z którymi styczność może mieć dłużnik.

Zmiana przepisów, która zaczęła obowiązywać 7 listopada 2019 roku, dotyczy sytuacji, gdy pozwany, mimo prawidłowej awizacji (czyli pozostawienie dwóch papierowych awiz w skrzynce oddawczej adresata), nie odbiera kopii pozwu lub innego pisma procesowego, które wymaga podjęcia obrony jego praw. W takim przypadku inicjator postępowania (czyli powód) ma obowiązek dopełnić kolejnych czynności umożliwiających kontynuowanie procesu. Sąd nakłada na powoda obowiązek podjęcia dalszych działań, przekazując mu kopię pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.

Jaki komornik doręczy nakaz zapłaty?

Wierzyciel, będący powodem, ma prawo wyboru, któremu komornikowi powierzy tę czynność. Wybór ten nie jest jednak nieograniczony, ponieważ wybór komornika należy dokonać według rewiru, w którym działa. To oznacza, że możliwość doręczenia korespondencji przez komornika będzie ograniczona do rewiru, rozumianego jako obszar właściwości sądu rejonowego, przy którym działa komornik. Nie chodzi o wybór dowolnego rewiru w Polsce, ale o możliwość wskazania konkretnego komornika działającego na terenie właściwego sądu rejonowego według miejsca zamieszkania pozwanego. Trudno przecież, aby komornik sądowy z Krakowa doręczał pozew dłużnikowi zamieszkującemu w Gdańsku.

Ile wynosi opłata za doręczenie nakazu zapłaty przez komornika?

Opłata stała za zlecenie sądu lub wniosku powoda o bezpośrednie i osobiste doręczenie pism wynosi 60 złotych. Komornik sądowy, który otrzymał od powoda prawidłowy wniosek o doręczenie pozwanemu odpisu pozwu, ma 14 dni na podjęcie czynności. Komornik sądowy, lub osoba przez niego wyznaczona, będzie musiała ustalić miejsce zamieszkania pozwanego. Oczywiście pierwszą czynnością, której dokona komornik, będzie udanie się pod adres wskazany przez powoda. Komornik sądowy może zapytać się na przykład sąsiadów, czy dłużnik zamieszkuje pod wskazanym adresem. W przypadku, gdy okaże się, że adres z pozwu jest jednak prawidłowy, to komornik sądowy odbiera od adresata zwrotne potwierdzenie odbioru przesyłki z sądu. Tak, komornik przejmuje rolę listonosza Poczty Polskiej (jakby miał mało pracy, prawda?) – i gdy ustali, że pozwany mieszka pod adresem i nie zastanie go w domu, to pozostawi, tak jak listonosz, awizo. Komornik poucza w tym momencie adresata, że pozwany ma dokładnie 14 dni na odbiór przesyłki z kancelarii komorniczej.

Z całości przeprowadzonych działań komornik sądowy spisuje protokół. Wskazuje w nim, czy adres w pozwie jest prawidłowy i czy doszło do doręczenia przesyłki z sądu.  Jeśli komornik ustali, że adres z pozwu nie jest aktualny, to powód, za kolejną opłatą – tym razem w kwocie 40 zł – może wystąpić z wnioskiem o ustalenie prawidłowego adresu zamieszkania pozwanego. I tutaj rola komornika sądowego, jako listonosza, dobiega końca, bowiem komornik ustalając prawidłowy adres, dokonuje czynności typowych dla komornika. Może bowiem wysłać zapytanie do urzędu skarbowego, ZUS, czy też banków. Po tym, jak komornik zakończy swoje czynności w zakresie ustalenia prawidłowego adresu pozwanego, powód otrzymuje postanowienie o kosztach tego postępowania (na które może na przykład złożyć się koszt wysłania korespondencji).

Zawieszenie postępowania sądowego

Jeśli powód nie będzie czynił starań w kierunku ustalenia prawidłowego adresu pozwanego, czyli gdy nie wykona zobowiązania sądu, tak  postępowanie ulegnie zawieszeniu. Dwa miesiące to całkiem sporo czasu, ale zdarzają się sytuacje, gdy powód nie złoży wniosku do komornika o doręczenie pozwu. Dalsza bierność powoda zdecydować może – po trzech miesiącach od zawieszenia postępowania – o umorzeniu postępowania sądowego.

Oczywiście komornik nie musi wcale ustalić prawidłowego adresu pozwanego. W takim przypadku powód ma możliwość wniesienia wniosku o ustanowienie dla pozwanego kuratora, który będzie występował w obronie praw pozwanego.

Co zrobić, jak otrzymam zawiadomienie od komornika?

Jak otrzymasz zawiadomienie o obowiązku stawiennictwa w kancelarii komorniczej, nie wpadaj w panikę. Być może jest to po prostu zawiadomienie o pozostawieniu w kancelarii przesyłki z nakazem zapłaty z sądu rejonowego. Nierzadkie są sytuacje, w których nie można odebrać listu poleconego, na przykład ze względu na delegację, albo pobyt w szpitalu.  Pamiętaj, że od nakazu zapłaty możesz się odwołać i takie pismo z sądu nie oznacza automatycznie egzekucji komorniczej. W razie otrzymania od komornika pozwu – podejmij obronę procesową. Plan Spłaty oferuje dla swoich klientów kompleksową pomoc na etapie postępowania sądowego. Wystarczy, że się z nami skontaktujesz, używając do tego formularza kontaktowego.